آموزش سربندی تارهای فیبرنوری (قسمت اول)
Fiber Optic Cable Termination

فهرست مطالب
مقدمه ای بر سربندی تارهای فیبرنوری
برای اجرای شبکه های فیبر نوری، انواع کابل های نوری مانند کابل های کانالی، خاکی، هوائی، OPGW، میکروکابل ها، کابل های دریائی و سایر موارد بسته به نوع پروژه و یا محل پروژه اعم از اینکه در داخل یا خارج ساختمان است، استفاده می شوند.
کابل های فیبر نوری کانالی در سابداکت های مسیرهای کانالی، کابل های نوری خاکی در ترانشه های مسیر های خاکی، کابل های فیبر نوری هوائی روی تیرک های چوبی یا فلزی، کابل های OPGW روی دکل های برق فشار قوی، میکرو کابل های فیبر نوری در میکروداکت ها، کابل های دریائی در بستر دریاها و اقیانوس ها و سایر موارد بسته به نوع مصرف و کاربری با شرایط خاص خود، نصب می شوند. در اجرای پروژه های فیبر نوری در اکثر موارد، حد فاصل سیستم های فرستنده و گیرنده، چند قرقره کابل نوری مصرف می شود و یا در طول مسیر به دلیل قطع شدن، کابل فیبر نوری پیوسته نخواهد بود، لذا رشته ها یا تارهای کابل فیبر نوری بین ابتدا و انتهای خط باید بهم پیوسته شده یا اصطلاحاً به یکدیگر جوش داده و یا (Fusion Splice) فیوژن شوند ، جهت پیوند این کابل ها عملیات فیوژن و مفصل بندی فیبرنوری انجام می شود.
در این مطلب از وبلاگ شرکت فارس، در چند قسمت، روش ها وعملیات سربندی تارهای فیبر نوری یا فیوژن و مفصل بندی فیبرنوری برای نصب وراه اندازی شبکه های فیبرنوری، به شما معرفی می شود. در ادامه با ما همراه باشید.
شرکت فارس برای مشاوره و طراحی و اجرا و پشتیبانی زیرساخت پروژه های فیبر نوری درکنار شماست.
مفصل های نوری (Optical Closures)
مفصل های فیبرنوری در انواع مختلف تولید می شوند، مفصل های مورد استفاده در ایران عموماً به دو دسته تقسیم می شوند:
1- مفصل های In-Line
مفصل هائی که کابل های نوری از دو سمت آن وارد مفصل می شود و به آن In-Line Closure گفته می شود:

2- مفصل های Dome
مفصل هائی که کابل های فیبر نوری فقط از یک سمت آن وارد مفصل می شود و به آن مفصل های کله قندی و یا Dome Type Closure می گویند.

کاست های فیبرنوری (Splice Tray)
کاست های نوری (Splice Tray) که برای نگه داری و محافظت از تارهای نازک فیبر نوری در هنگام عملیات جوش یا فیوژن در مفصل های نوری، شلف ها، کابینت ها و سایر موارد، متناسب با ساختار آنها طراحی شده و استفاده می شوند.

الزامات و شرایط مفصل های فیبر نوری
مفصل ها یا کلوژرهای فیبر نوری (Optical Closures) باید دارای ویژگی های ذیر باشند:
- بدنه آنها طبق استاندارد های معتبر باید در برابر شرایط محیطی مقاوم باشد.
- حداقل دارای 4 ورودی کابل (Cable entries) باشند، این مورد برای هر انواع مفصل ها مصداق دارد.
- کمرگیری کابل (Mid-span branch) در آن امکان پذیر باشد.
- در هر یک از مفصل های Dome Type یا In-Line، باید فضائی برای ذخیره سازی طول اضافی لوزتیوب های عبوری، تیوب های محافظ و تارهای نوری انشعابی وجود داشته باشد.
- گیره های مخصوص جهت بستن عضو مقاوم مرکزی (Central Strength Member) یا عضو مقاوم میانی (Intermediate Strength Member) کابل در آن وجود داشته باشد.
- محل مخصوص اتصال سیم زمین یا سیم ارت، جهت پیوستگی شیلدکابل های نوری خاکی داشته باشد.
- اجزاء نصب شده در مفصل مانند کاست ها، تارهای نوری آرایش شده درون کاست ها، لوزتیوب های آرایش شده، تیوب های محافظ و سایر موارد نباید پس از بستن مفصل در اثر ضربه و تکان های وارد شده، از جای خود حرکت کنند.
- مفصل باید از نوع R-Type یا نام دیگر آن Re-enterable باشد یعنی نیاز به لوازم اضافی مانند Sealing Tape و Sealing cord نداشته باشد و در اثر باز و بسته کردن مکرر، ازحالت آب بندی خارج نشود.
- جهت آزمایش فشار هوا و اطمینان از آب بندی، مفصل باید دارای والو هوا باشد.
- تمام قطعات فلزی داخل و خارج مفصل از فولاد نگیر(Stainless Steel) باشد و دچار زنگ زدگی و خورندگی نشود.

الزامات و شرایط کاست های فیبر نوری
ویژگی کاست های فیبرنوری (Splice Trays) در مفصل های In-Line و شلف ها به شرح زیر است:
- کاست هائی که در هر چهار گوشه آن شیارهای ورودی لوزتیوب ها یا تیوب های محافظ Protection Tube وجود داشته باشد برای کابل های انشعابی و کمرگیری در مفصل های In-Line مناسب ترند
- شیارهای ورودی هرکاست باید متناسب با تعداد لوزتیوب های کابل های ورودی باشد.
- اگر عمق شیارهای ورودی گوشه های کاست به اندازه ای باشد که در هر شیار دو لوزتیوب یا دو تیوب محافظ روی هم قرار گیرد ظرفیت آن کاست افزایش می یابد.
- تعداد شیارهای نگهدارنده کریمپ ها (Crimp Organizer) در هر کاست باید متناسب با تعداد رشته تارهای لوزتیوب های وارده در کاست باشد.
- اگر ارتفاع شیارهای نگهدارنده کریمپ ها به گونه ای باشد که در هر شیار دو کریمپ حرارتی قرار بگیرد می توان حجم بیشتری تار نوری را در آن کاست جای داد.
- سمت و سوی چیدمان کریمپ ها در کاست باید مشخص باشد.
- تعداد شیارها باید ضریبی از 6 باشد و بهتر است گنجایش قرار دادن 2 کریمپ حرارتی در هر شیار را داشته باشد،تعداد تارهای نوری داخل هر لوزتیوب عموماً 6 یا 12 رشته و در کابل های تک تیوپ، تا 24 و گاهی 48 رشته است.
- هر کاست نوری، در محل شیار ورود لوزتیوب ها یا تیوب های محافظ، باید محل نصب بست کمربندی (Tie wrap) جهت مهار کردن لوزتیوب ها و یا تیوب های محافظ به کاست را داشته باشد.
- کاست هائی که شیارهای نگهدارنده کریمپ های آن (Crimp Organizer) در وسط قرار دارد و بستر آرایش تارهای نوری در دو طرف آن واقع است هم برای نصب و هم برای نگهداری مناسب ترند.
- اگر قطر دایره بستر آرایش تارهای نوری در کاست 8 سانتی متر (8cm) باشد، استاندارد خمش تارهای نوری آرایش شده در کاست به راحتی حفظ می شود.
- هرگاه قطر آرایش تارهای نوری گروه G 652 در کاست کمتر از 6 سانتی متر (6 cm) شود افت آن نقطه از خط بالا تر می رود و هرچه حلقه آرایشی تار نوری تنگ تر شود، افت آن نقطه از خط فیبرنوری بیشتر می شود.
- بسترآرایش تارهای نوری در کاست باید بگونه ای باشد تا از در هم ریختن و از جای خارج شدن تارهای نوری جلوگیری نماید.
- کریمپ های حرارتی در داخل شیارهای نگهدارنده پس از اتمام کار، نباید از جای خود حرکت کنند و یا از درون شیار خارج شوند.
- کاست نوری نباید دارای لبه های تیز و یا هرگونه زائده ای باشد که به تارهای نوری آسیب برساند.
- گاهی تارهای نوری دو لوزتیوب که باید به یکدیگر جوش شوند به ناچار هم مسیر می شوند، در چنین شرایطی اگر کاست دارای شیار مخصوص متقابل کردن تارهای نوری هم مسیر باشد مزیت آن کاست است، در غیر این صورت تارهای نوری باید با آرایش غیر استاندارد بشکل S متقابل گردند.
نکته: درکاست هائی که یک بستر آرایشی دارند تارهای نوری متقابل، در پیرامون داخلی کاست روی یکدیگر آرایش می شوند، در این نوع کاست ها شناسائی و ردیابی یک تار خاص و بیرون کشیدن آن از لابلای تارهای دیگر نسبت به کاست هائی که آرایش تارهای متقابل در دو بستر جداگانه قرار دارند دشوارتر است.
نکته: در کاست های مفصل های Dome Type ورودی تیوب های محافظ یا لوزتیوب ها به داخل کاست ها از یک سمت است.

سخن پایانی
در این قسمت از آموزش سربندی تارهای فیبرنوری، سعی کردیم تا با زبانی ساده به لوازم و تجهیزات اولیه و اصلی پسیو Passive فیبرنوری برای پیوند یا هم بندی یا جوش و فیوژن تارها یا رشته های فیبر نوری که به اندازه قطرتار موی انسان هستند بپردازیم. بدیهی است که این، تمام تجهیزات مورد نیاز برای سربندی تارهای فیبر نوری نیست و ما در بخش های دیگر به ادامه این مبحث خواهیم پرداخت.
شرکت فارس برای افزایش اطلاعات شما عزیزان درباره زیر ساخت فن آوری اطلاعات و ارتباطات و به ویژه در زمینه زیر ساخت شبکه های فیبر نوری، در وبلاگ فارس مطالب متعددی را منتشر کرده است، در ضمن مدرسین ما برای آموزش خصوصی و محدود دوره های مختلف فیبر نوری و دوره های مرتبط درحوزه زیر ساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اساس استانداردهای بین المللی، دارای مدارک بین المللی از انجمن فیبرنوری جهانی FOA هستند.
مجموعه فارس با دارا بودن ماشین آلات تخصصی برای نصب و اجرا و تست و پشتیبانی و بهینه سازی شبکه های فیبرنوری، با دانش فنی کافی و تجارب چندین ساله در اجرای پروژه ها، در کنار شما کار فرمایان و همکاران محترم است.