وزیر جدید وچالش های اجرای پروژه فیبر نوری
فهرست مطالب
مقدمه
ستار هاشمی وزیرارتباطات دولت چهاردهم شد، این خبری بود که بلافاصله پس از رای اعتماد مجلس به وزیر پیشنهادی دکتر پزشکیان دراکثر رسانه های مرتبط با حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات منتشر شد.
با رای اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی«دکتر سید ستار هاشمی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت چهاردهم شد، سرانجام پس از بررسی های تخصصی در کارگروه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سکانداراین وزارتخانه در دولت چهاردهم مشخص شد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۲۶۴ رای موافق از ۲۸۸ رای حاضر، به دکتر سید ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت چهاردهم، رای اعتماد دادند.
تا آنجا که ما در شرکت فارس به عنوان یکی از بزرگترین پیمانکاران اجرایی برای شبکه فیبر نوری در کشورمطلع هستیم، جهت اجرای این پروژه عظیم تاکنون، چالش های فراوانی وجود داشته و به عنوان سدی برای اپراتورها و مجریان، مانع پیشرفت سریع پروژه فیبر نوری با روش میکرو ترنچینگ، بوده است. در ادامه با وبلاگ فارس همراه باشید تا به قسمتی از این چالش ها و مشکلات بپردازیم.
موانع و چالش‌های موجود در مسیر توسعه فیبر نوری کشور بسیار متعدد و متنوع است و نمی‌توان از یک مانع به تنهایی به عنوان بزرگترین مانع توسعه شبکه فیبر نام برد اما با نادیده گرفتن موانع کوچکتر، که هر یک به سهم خود می‌توانند در کل کاراجرای شبکه فیبر نوری ویا توسعه آن اختلال ایجاد کنند، به قول آقای جهانگیر آقازاده یکی از کارشناسان حوزه تلکام که با روزنامه ایران مصاحبه کرده است، می توان به موانع اصلی وبزرگتر این گونه اشاره نمود:
1- تعرفه های غیر عادی
یکی از بزرگترین موانع سد راه اپراتورها در توسعه شبکه فیبر نوری تعرفه‌های غیرعادی است که برخی از شهرداری‌ها برای کنده‌کاری و نصب تجهیزات میدانی در پروژه‌های فیبرنوری، به اپراتورهای ثابت و سیار اعلام می‌کنند. از لحظه شروع مباحث مربوط به این پروژه از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تا زمان صدور مجوز پروانه یکپارچه شبکه و خدمات ارتباطی (UNSP) و اجرایی شدن عملیات توسعه فیبرنوری از سوی برخی اپراتورها، تعرفه مجوز شهرداری‌ها برای خدمات‌دهی بعضاً بیش از 10 برابر افزایش یافته است و این افزایش 10 برابری تعرفه حفاری اقدامی از سوی شهرداری‌هاست که می‌تواند بسیاری ازطرح‌های تجاری اپراتورها در این باره را با مشکل مواجه کرده و این پروژه بزرگ را با شکست روبه‌رو کند. معاون تجاری و امور مشتریان مخابرات ایران نیز به این مقوله پرداخته و به همین مشکل، از سوی شهرداری‌های استانها اشاره کرده و افزود: شهرداری‌ها برای حفاری و ترمیم آن و به خصوص در زمینه ایجاد و استخراج حوضچه‌ها که نیاز به کنده‌کاری بیشتری دارد، از اپراتورها صورت‌حساب‌هایی با رقم بالایی را درخواست می‌کنند.
تشکیل ستادی با حضور برخی از وزرا مانند وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات، وزیر کشور، وزیر نیرو، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر صمت و غیره و زیر نظر معاون اول رئیس جمهور و برگزاری ستادی مشابه آن به ریاست استانداران در استانها می تواند در این امر، راه گشا باشد. این ستاد می تواند توسعه فیبرنوری در کشور را به عنوان یک پروژه استراتژیک ملی مدنظر قرار داده و رفع موانع طرح در شهرستان‌ها را در دستور کار خود قرار دهد.
2- چالش های سرمایه گذاری
اپراتورهای این پروژه با چالش سرمایه‌گذاری هم روبه‌رو هستند و این موضوع بارها از سوی صاحب نظران و اپراتورها بیان شده است. سرمایه‌گذاری روی چنین پروژه زیرساخت عظیمی در مدتی کوتاه (سه سال و بیش از ۲۰ میلیون پورت) به نگاه بلندمدت سرمایه‌گذاران نیاز جدی دارد.
به گفته وی، بسیاری از بانک‌ها و مؤسسات مالی از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در حوزه‌هایی چون تلکام پرهیزمی‌کنند و ترجیح می‌دهند منابع مالی خود را صرف امور زودبازده یا بلندمدتی که براساس تجربه از بازگشت سرمایه و سود آن مطمئن هستند، صرف کنند.به اعتقاد این کارشناس فعال در توسعه فیبرنوری هرچند دولت تلاش کرده با تزریق سرمایه در قالب یارانه به اپراتورهای مجری پروژه ملی فیبر نوری، بخشی از سرمایه‌گذاری‌های این اپراتورها را تأمین کند اما به دلیل ثابت بودن ارقام یارانه‌ها و تغییرات لحظه‌ای قیمت‌ها از یک سو و تزریق ارقام یارانه بعد از اجرا به جای قبل از اجرا، اعتماد سرمایه‌گذاران به این پروژه را جلب نمی‌کند.
3- زمانبر بودن اخذ مجوزهای شهری
داوود زارعیان معاون تجاری و امور مشتریان مخابرات ایران معتقد است، تجربه 70 ساله شرکت مخابرات ایران در حوزه ارتباطات و توسعه و نگهداری شبکه کابلی مسی و اکنون فیبرنوری نشان می‌دهد که اولین و مهمترین مشکل توسعه این شبکه، اخذ مجوز اپراتورهای توسعه‌دهنده زیرساختی از شهرداری‌هاست.
زارعیان گفت: درباره اینکه آیا شهرداری‌ها در معطل کردن ارائه مجوزهای مخصوص حفاری‌های طرح‌های توسعه‌ای زیرساختی مجاز هستند یا خیر هیچ قضاوتی نمی‌کنیم چون به هر حال آنها هم در حوزه کاری و شهری دارای مسائل خاص مربوط به خود هستند و احتمالاً قوانین و مقرراتی دارند که اقتضا می‌کند این‌گونه رفتار کنند ولی در هر صورت اگر پای قوانین و مقررات شهری هم برای طولانی شدن ارائه مجوزها برای حفاری و ترمیم آن در میان باشد، توسعه زیرساخت‌های ارتباطاتی را دچار مشکل می‌کنند.
4- تأمین تجهیزات و ماشین آلات برای اجرای پروژه فیبرنوری کشوری
این کارشناس حوزه تلکام چهارمین چالش در توسعه فیبرنوری را تأمین تجهیزات دانست و تصریح کرد: نظر به اینکه برخی از تجهیزات مورد نیاز این پروژه باید از سوی تأمین‌کنندگان خارجی تهیه شود، جدا از موانع موجود ناشی از تحریم‌های ظالمانه، برخی مقررات مربوط به تخصیص ارز و ترخیص کالا باعث طولانی شدن تأمین تجهیزات (خصوصاً تجهیزات اکتیو) مورد نیاز طرح می‌شود. این مشکل در مواردی باعث می‌شود که بخش‌هایی از پروژه که همه چیز آن تا ۹۰ درصد پیشرفت داشته است به دلیل تأمین نشدن یک وسیله مدتها متوقف شود؛ توقفی که بهره‌برداری فنی و تجاری از طرح را دچار مشکل می‌کند.
هم چنین ما در شرکت فارس به عنوان مشاور، طراح و مجری و پشتیبان این پروژه ها شاهدیم که برای تهیه تجهیزات قابل تامین از تولید کنندگان داخلی نیزمانندمیکروداکت و یا میکرو فیبرو سایر تجهیزات با کیفیت خوب، این پروژه دچار چالشی جدی است، چرا که تامین مواد اولیه، چه از منابع داخلی ویا ازکانال واردات، تولید کنندگان را دچارگرفتاری های زیادی کرده است، همه این ها را درکنار معضلات وضعیت سامانه های دولتی و قوانین و دستور العمل هایی که شبانه تصویب و صبح اجرا می شوند و قطعی مکرر برق واحد های صنعتی قرار دهید تا لمس کنید، تهیه کالا برای این پروژه بزرگ دچار چه چاش های جدی بوده است.
از طرفی تهیه لوازم یدکی وسرویس ماشین آلات تخصصی نیز همچون ماشین های ترنچر ودستگاه های شوت میکرو فیبر نوری بدلیل تحریم های ظالمانه تحت الشعاع قرار گرفته که تنها راه حل برای رفع این مشکلات خلاقیت های مهندسان ایرانی بوده که تراکتورهای تولید داخل را تبدیل به ماشین های ترنچربرای حفاری شیارخطی در پروژه فیبر شهری کرده اند ویا برای تعمیر و سرویس و نگهداری دستگاه های جانبی از لوازم یدکی تجهیزات مشابه دیگر استفاده شده وبا چنگ و دندان ، دستگاه های خود را قابل استفاده نگه داشته اند.
5- تأمین نیروی آموزش دیده و متخصص برای اجرای پروژه
به هر ترتیب همانطورکه در ابتدای این مطلب اشاره شد، موانع و مشکلات برسر راه اجرای این پروژه عظیم، از جمله مشکل تامین سوخت برای ماشین های ترنچروکمبود تجهیزات و کالاهای با کیفیت و مناسب وهمینطورکمبود نیروهای آموزش دیده برای اجرای پروژه ها، همانطور که ما بارها و بارها در سمینارها و همایش ها و دیدار با مسئولان ذیربط عنوان کرده ایم، کم نبوده است.
در حوزه آموزش برای پرورش نیروهای متخصص برای اجرای زیر ساخت شبکه ملی اطلاعات و پیرو آن تکمیل شبکه فیبر نوری کشوری، شرکت فارس سال هاست که با در اختیار داشتن تجارب چندین ساله در اجرای عملی پروژه های فیبر نوری و ماشین آلات وتجهیزات به روز جهانی و با استفاده از اساتیدی که دارای مدرک FOA (انجمن فیبر نوری جهانی) هستند، درراستای توسعه دانش فنی تکنسین ها ومدیران دست اندر کارپروژه های زیر ساخت (فاوا) دوره های تخصصی فیبر نوری را به صورت محدود وحضوری ویا آنلاین و به صورت خصوصی، برای شرکت ها و سازمان هایی که مایل هستند با تکنولوژی های روزو استاندارد های فیبرنوری آشنا شوند برگزار می نماید.
امیدواریم وزیرگرامی جدید، جناب آقای دکتر ستار هاشمی که خودشان زمانی ازمدیران کلیدی یکی اپراتورهای مطرح بوده اند و کاملاً بر این مشکلات واقف هستند، با در نظر گرفتن راهکارها و مساعدت های لازم دراجرای هرچه بهتر وسریع تر این پروژه ها گام بردارند.